Dat maakt Stein voor de Bèsjen van Stein: geschiedenis en cultuur!

Geschiedenis uitdragen bij culturele activiteiten

In deze rubriek vertellen trotse inwoners van gemeente Stein wie ze zijn en wat ze doen in onze gemeente. Deze editie pronken De Bèsjen van Stein op de cover. Deze gezellige dames met hun typische klederdracht, zijn bij culturele evenementen altijd van de partij. Zij dragen de geschiedenis van onze gemeenschap uit en zijn daarmee echte ambassadeurs van Stein!

In 1977 zocht Jeanne op den Camp-Worms een groep dames uit Stein bij elkaar. Gehuld in klederdracht, deelden ze lekkernijen uit aan bezoekers van markten en braderieën.
Vlaai en brood met zult bijvoorbeeld. Dit werd erg gewaardeerd, ook door toenmalig burgemeester Hans Coenders. Hij vond dat deze traditie moest blijven bestaan en besloot een stichting op te richten. De naam - De Bèsjen van Stein - was snel bedacht, Bèsj is namelijk het Steinse woord voor een dame op leeftijd.

Toen Jeanne in 2002 overleed, werd er op het pleintje aan Dirgelen een beeld van haar geplaatst: een ode aan de oprichtster van deze culturele groep! Nog steeds wordt hier elk jaar, aansluitend aan de carnavalsmis, een bloemstuk gelegd om overleden Bèsjen te herdenken. Dat het appartementencomplex aan het pleintje afgelopen september officieel de naam ‘Bèsjenhof’ kreeg én dat op feestelijke wijze werd gevierd, zou Jeanne enorm trots hebben gemaakt.

Koninklijke familie

Ook de andere dames van de eerste orde zijn allemaal overleden, maar de groep kreeg gelukkig steeds nieuwe aanwas. Op de hoogtijdagen waren er maar liefst 23 dames lid! Sommige daarvan zijn zelfs bij de Koninklijke familie op bezoek geweest. Misschien staat de Bèsjenpop die toentertijd aan Koningin Juliana is overhandigd, nog steeds wel ergens in Paleis Soestdijk op een kast!

Een begrip in Stein

Inmiddels bestaan de Bèsjen ruim 48 jaar en dromen ze al langzaam over hun 50-jarig jubileum. De groep is namelijk nog steeds een begrip in Stein en omgeving! Tegenwoordig worden de Bèsjen gevormd door vijf dames: Nannie Pepels, Corry de Koning, Mia Aarts, Marja Folker en Irma Janssen. Ook hun partners zijn nauw betrokken. Zij rijden de dames overal naartoe, bouwen elk jaar een carnavalswagen en gaan mee naar activiteiten. Want De Bèsjen van Stein laten graag hun gezicht zien bij evenementen in gemeente Stein!

Activiteiten

“Wij dragen de geschiedenis van Stein visueel uit en vinden het daarom belangrijk om aanwezig te zijn bij culturele activiteiten”, vertelt Marja. “Soms bezoeken we een evenement als gast, soms worden we gevraagd om een presentatie te geven. Zo zijn we aanwezig bij het cultuurcafé dat de gemeente maandelijks organiseert, spelen we een grote rol bij het Kroedwusj binden en gaan we regelmatig langs in het bejaardenhuis. Ook lopen we mee in de optocht van het Oogstdankfeest en onderhouden we nauwe contacten met regionale musea. We hebben ons archief met onder andere oude foto’s naar het streekmuseum gebracht en we zijn vaak ter plaatse om te haken, breien of borduren. Dan verkopen we onze handgemaakte producten om onze kas te spekken of geven we een voordracht om bezoekers van meer informatie te voorzien. Mensen vinden dat altijd heel leuk!”

Carnaval

“Naast deze activiteiten, is de carnavalsperiode erg belangrijk voor ons”, vult Corry aan. “Wij zijn sinds enkele jaren officieel onderdeel van Vastelaoves Vereiniging Steinder Bök. Daarom zijn we bij alle activiteiten aanwezig. We bezoeken alle recepties, dragen een gedicht voor tijdens de mis in de kerk en doen met veel enthousiasme mee aan de optocht. Ook hebben we weleens meegedaan aan de revue of zelf een carnavalsliedje gemaakt.” “Daarnaast hebben we een eigen evenement”, legt Marja uit. “Zo’n drie weken voor de vastelaovend wordt de Bèsj van het jaar uitgeroepen. Dat is ieder jaar iemand anders en diegene is voor dat jaar de ‘Opperbèsj’. Zij staat de prinsen bij als patrones en heeft het wat meer voor het zeggen binnen onze groep. Maar omdat we met slechts vijf personen zijn, beslissen we eigenlijk alles samen.” Ook de Besj, het plaatselijke carnavalsblad, wordt op deze avond uitgereikt. Een officiële aangelegenheid.

Samen komen

Naast de activiteiten die de Bèsjen als groep bezoeken, komen de dames ook regelmatig samen in het dagelijks leven. Corry: “We vieren samen onze verjaardagen of genieten van een kopje koffie met vlaai. En een keer per jaar eten we samen. Voorheen gingen we dan naar een restaurant, maar afgelopen jaar aten we bij Corry thuis. Ook heel lekker en gezellig! Op zo’n momenten dragen we onze eigen kleding. Wij hebben ook gewoon een spijkerbroek en een shirtje! De klederdracht blijft in de kast voor speciale gelegenheden.”

Klederdracht

Over die klederdracht wil Marja nog wel wat kwijt. “De kleding die wij dragen was vroeger op elke straathoek te verkrijgen, maar tegenwoordig is er moeilijk aan te komen. We zochten daarom zelf stevig stof uit om bepaalde onderdelen van ons kostuum te naaien. De omslagdoeken kochten we op een markt in België, we zijn naar Wittem geweest voor de kruisjes aan onze ketting en we hebben enkele oude rokken gekregen zodat we wat voorraad hebben. Die van Corry is zelfs meer dan 100 jaar oud! Wij dragen onze kleding volgens bepaalde regels. Het is heel belangrijk dat we allemaal alle stukken dragen, waaronder onze beroemde korf. Nog steeds delen we namelijk lekkers uit als we ergens aanwezig zijn. Kinderen komen regelmatig vragen om een snoepje en met carnaval zijn vooral de kaas en worst erg populair!”

Oproep

De Bèsjen van Stein verwelkomen graag wat nieuwe dames in hun groep. Lijkt het jou leuk om in klederdracht aanwezig te zijn bij lokale activiteiten en voel jij je thuis bij de Bèsjen? Wil jij de cultuur en geschiedenis van Stein uitdragen of nieuwe sociale contacten opdoen? Neem dan contact op met Marja Folker via famfolker@gmail.com. Je leeftijd maakt niets uit, er zijn Bèsjen van 55 tot 90 jaar!

Bekijk alle interviews met onze ambassadeurs op de website Dat maakt stein voor mij